Opowieść 206:
O obdarowanych i obdarowujących
opowiada
Barbara Mikołajewska
na podstawie fragmentów Mahābharāta,
Anusasana Parva, Part 1, Sections XXII-XXIV,
w angielskim tłumaczeniu z sanskrytu Kisari Mohan Ganguli,
URL: http://www.sacred-texts.com/hin/m06/index.htm
Spis treści
1. O cnotach tych, którzy zasługują na dary
2. O darach przynoszących zasługi i braminach godnych uczestnictwa w rytuale śraddha
3. O grzechach i zasługach gromadzonych przez obdarowanych i obdarowujących
4. O tych, którzy swym działaniem zarabiają na piekło i tych, którzy zdobywają niebo
5. O czynach uznawanych za braminobójstwo
Bhiszma rzekł: „O Judhiszthira, dary ofiarne, które zostały poruszone, polizane lub nadgryzione, ofiarowane z niespokojnym umysłem lub widziane przez miesiączkującą kobietę, nie przynoszą zasług. Takie dary uważa się za należące do rakszasów”.
(Mahābharāta, Anusasana Parva, Part 1, Section XIII)
1. O cnotach tych, którzy zasługują na dary
Judhiszthira rzekł: „O Bhiszma, chciałbym teraz posłuchać twoich nauk o darach ofiarowanych bogom i Ojcom podczas rytuałów ofiarnych, jak i o tych, które są ofiarowane braminom. Wytłumacz mi najpierw, który z braminów realizujących ściśle religijne ryty jest godny darów? Czy jest nim ten, który odziewa się w symbole trybu życia, za którym podąża, tak jak brahmacarin lub święty żebrak (sannjasin), czy też ten, który nie odziewa się w żadne symbole?”
Bhiszma rzekł: „O Judhiszthira, zostało stwierdzone w pismach, że na dary zasługuje ten bramin, który realizuje obowiązki swej kasty bez względu na to, czy odziewa się w symbole trybu życia, który prowadzi, czy też nie, gdyż to nie te symbole, lecz realizowanie obowiązków czyni go bezgrzesznym,”.
Judhiszthira rzekł: „O Bhiszma, wytłumacz mi, czy nieczysta osoba, która z wielkim oddaniem obdarowuje ofiarnym masłem lub jedzeniem bramina, popełnia grzech?”
Bhiszma rzekł: „O Judhiszthira, nawet ten, kto jest całkowicie pozbawiony samo-kontroli, oczyszcza się swoim oddaniem. Jego oddanie oczyszcza z grzechu każde jego działanie”.
Judhiszthira rzekł: „O Bhiszma, mędrcy twierdzą, że nie należy nigdy sprawdzać kompetencji i poprawności działań bramina, który sam pragnie wykonywać religijne działania ku czci bogów, lecz należy zawsze sprawdzać kompetencje tego bramina, który chce być zatrudniony do wykonywania religijnych działań ku czci Ojców. Wytłumacz mi, proszę, skąd ta różnica?”
Bhiszma rzekł: „O Judhiszthira, różnica bierze się stąd, że jeśli chodzi o działania, które dotyczą bogów, to ich owoce nie zależą od kompetencji bramina zatrudnionego do wykonania rytu, lecz od łaski bogów. Zasługi płynące z tych działań są zdobywane tylko dzięki łasce bogów. Jak stwierdził kiedyś mędrzec Markandeja, bramin jest zawsze oddany Brahmanowi bez względu na to, co czyni.”
Judhiszthira rzekł: „O Bhiszma, wytłumacz mi, dlaczego twierdzi się, że na dary zasługuje następujące pięć kategorii osób: gość, krewny, asceta, osoba znająca obowiązki swej kasy i osoba wykonująca wiernie rytuały ofiarne?”.
Bhiszma rzekł: „O Judhiszthira, wymienione przez ciebie kategorie osób są uważane za godne darów, gdy posiadają następujące atrybuty: czystość urodzenia, oddanie religijnym działaniom, uczenie się, współczucie, skromność, szczerość i prawdomówność.
Posłuchaj, co na temat tych cnót powiedziały ongiś cztery osoby o wielkiej energii: bogini Ziemia, mędrca Kaśjapa, Agni i mędrzec Markandeja. Ziemia rzekła: ‘Tak jak grudka gliny wrzucona do oceanu, rozpuści się, tak każdy rodzaj grzechu rozpuści się w trzech atrybutach bramina: spełnianiu ofiar, uczeniu się i akceptowaniu darów’. Kaśjapa rzekł: ‘Wedy ze swymi sześcioma odgałęzieniami, filozofia sankhji, Purany i wysokie urodzenie nie uratują bramina, który zarzucił dobre zachowanie (tj. uczciwość i skromność)’. Agni rzekł: ‘Gdy bramin, który studiuje Wedy i uważa siebie za mędrca, próbuje wykorzystać swą wiedzę, aby zniszczyć dobre imię innych, opuszcza ścieżkę prawości i jest uważny za kogoś, kto odszedł od Prawdy. Zaprawdę, taka osoba o niszczycielskim geniuszu nigdy nie zdobędzie regionów szczęśliwości ani za życia, ani po śmierci’. Markandeja rzekł: ‘Gdyby na jednej szali postawić tysiąc Ofiar Konia, a na drugiej Prawdę, tysiąc Ofiar Konia nie byłyby równe nawet połowie wagi Prawdy’ ”.
Judhiszthira rzekł: „O Bhiszma, jeżeli bramin praktykujący ślub brahmacarji prosi kogoś o dar ofiarowany najpierw zmarłym przodkom w rytuale śraddha, to czy rytuał ten będzie nadal uważany za dobrze wykonany, gdy proszona przez niego osoba faktycznie obdaruje go tym darem?”
Bhiszma rzekł: „O Judhiszthira, bramin, który po zrealizowaniu ślubu brahmacarji przez nakazany okres dwunastu lat i nabyciu biegłości w Wedach i ich odgałęzieniach prosi kogoś o taki dar i faktycznie go spożywa, jest uważany za tego, kto złamał swój ślub, choć sam rytuał nie zostaje zanieczyszczony”.
Judhiszthira rzekł: „O Bhiszma, mędrcy twierdzą, że obowiązek prawości może być realizowany na różne sposoby i w rezultacie przynosić odmienne owoce. Wyjaśnij mi, jakie są w tej sprawie ostateczne wnioski”.
Bhiszma rzekł: „O Judhiszthira, nieranienie, prawdomówność, umiejętność wybaczania, współczucie, samo-kontrola, uczciwość i bezstronność są oznakami prawości. Jednakze na tym świecie są tacy, którzy wędrują po ziemi wychwalając prawość, lecz jej nie praktykują, angażując się cały czas w grzech. Ten, kto obdarowuje taką osobę złotem lub ogierem szlachetnej krwi, tonie w piekle, gdzie będzie przebywać, żywiąc się tam kałem osób, które jedzą padnięte krowy i bawoły lub osób nisko urodzonych, co żyją na obrzeżach miast i wsi oraz niegodziwców, którzy pod wpływem gniewu i szaleństwa zajmują się glównie plotkowaniem o grzechach i zaniedbaniach innych. Podobnie, ci niemądrzy ludzie, którzy dają dary ofiarowane w rytuale śraddha braminowi praktykującemu brahmacarję, udają się do regionów przynoszących cierpienie”.
Judhiszthira rzekł: „O Bhiszma, powiedz mi, czy istnieją wyższe dowody cnoty od realizowania ślubów celibatu? Czy istnieje jakiś wyższy rodzaj czystości?”
Bhiszma rzekł: „O Judhiszthira, powstrzymywanie się od jedzenia mięsa i miodu przewyższa nawet śluby celibatu. Prawość polega na trzymaniu się wewnątrz nakazanych granic lub inaczej mówiąc na samo-kontroli. Najwyższym przejawem prawości jest wyrzeczenie się ziemskich przedmiotów i brak pragnień, uważane również za najwyższy rodzaj czystości”.
Judhiszthira rzekł: „O Bhiszma, wytłumacz mi, kiedy osoba, która pragnie iść drogą prawości, powinna szukać bogactwa i kiedy powinna oddać się przyjemności?”
Bhiszma rzekł: „O Judhiszthira, bogactwa należy szukać w pierwszej połowie życia, aby dzięki niemu zbierać zasługi swymi prawymi działaniami i ciesząyć się przyjemnością. Nie należy jednak przywiązywać się do żadnego z tych celów i zapominać o tym, że należy zawsze obdarzać szacunkiem braminów, oddawać cześć nauczycielowi i starszyźnie, współczuć wszystkim żywym istototom, być łagodnym w usposobieniu i przyjemnym w mowie. Nie należy też nigdy wypowiadać kłamstwa w sądzie lub zachowywać się obłudne w stosunku do króla, starszyzny i nauczyciela, gdyż jest to uważane za równie haniebne jak zabicie bramina. Nie należy nigdy atakować osoby króla i uderzać krowy. Te dwa ostatnio wymienione rodzaje wykroczeń są równie haniebne jak zabicie płodu. Nie należy też nigdy zaniedbywać codziennego rytuału czczenia ognia ofiarnego, jak i studiowania Wed lub atakować bramina słowem lub uczynkiem. Popełniany w ten sposób grzech jest równie haniebny jak zabójstwo bramina”.
Judhiszthira rzekł: „O Bhiszma, kogo należy nazywać dobrym lub prawdziwym braminem, którego obdarowanie przynosi wielkie zasługi obdarowującemu?”
Bhiszma rzekł: „O Judhiszthira, za prawdziwych braminów należy uważać tych, którzy uwolnili się od gniewu, są oddani prawym działaniom, nie zbaczają ze ścieżki Prawdy i praktykują powściągliwość. Obdarowanie takich braminów przynosi wielkie zasługi, podobnie jak obdarowywanie tych o czystych sercach i czystym zachowaniu, którzy są wolni od pychy i zachłanności,przyjacielscy wobec wszystkich, prawdomówni, zdolni do znoszenia wszystkiego, zdecydowani w podążaniu za swymi celami, kontrolujący zmysły, oddani dobru wszystkich żywych istot, mający wiedzę i skromność i realizujący obowiązki nakazane w pismach. Riszi stwierdzili ogólnie, że na dary zasługuje ten bramin, który studiuje Wedy razem z ich odgałęzieniami i jest oddany sześciu bramińskim obowiązkom nakazanym w pismach. Ten, kto obdarowuje braminów o wymienionych cechach gromadzi tysiąckrotne zasługi. Ten, kto obdarowuje choćby jednego bramina o opisanych zaletach, ochrania zarówno swoich przodków, jak i potomków. W darze należy dać mu krowę, konie, jedzenie oraz inne artykuły. Ten, kto czyni takie dary, zarabia na szczęście w następnym świecie. Przed uczynieniem takiego daru należy jednak zawsze starannie poszukać takich osób, które mają wymienione cechy, zasługują na dary i na szacunek wszystkich dobrych ludzi”.
2. O darach przynoszących zasługi i braminach godnych uczestnictwa w rytuale śraddha
Judhiszthira rzekł: „O Bhiszma, poucz mnie teraz o tych rozporządzeniach, które dotyczą obrzędów wykonywanych podczas rytu śraddha zwiazanych z ofiarowaniem darów bogom, Ojcom i braminom”.
Bhiszma rzekł: ”O Judhiszthira, istnieją ryty ścisle związane z określonymi etapami w życiu jednostki, które muszą być wykonywane w określonej kolejności, rozpoczynając jeszcze przed czyimiś narodzinami i kończąc po jego śmierci. Rytuał śraddha należy do tej grupy rytów. Aby rytuał ten mógł zostać uznany za dobrze wykonany należy postępować zgodnie z rozporządzeniami. Istnieją bardzo szczegółowe rozporządzenia dotyczące właściwego czasu podejmowania określonych działań, czystości ofiarowanego daru, czystości bramina uczestniczącego w rytuale oraz brzmienia i treści słów wypowiadanych na zakończenie rytu. Posłuchaj więc tego, co mam na ten temat do powiedzenia.
Po oczyszczeniu się przy pomocy kąpieli i wykonaniu innych oczyszczających działań oraz rytów zapewniających pomyślność należy najpierw, zanim minie południe, bardzo starannie wykonać wszystkie te działania, które odnoszą się do bogów, a gdy minie południe, wszystkie te, które dotyczą Ojców (zmarłych przodków). W samo południe z kolei należy z szacunkiem i uczuciem ofiarować to, co należy się ludziom. Dary czynione w niewłaściwym czasie są grzeszne i ostatecznie są przywłaszczane sobie przez rakszasów.
Dary ofiarne, które zostały poruszone, polizane, nadgryzione, ofiarowane z niespokojnym umysłem lub widziane przez miesiączkującą kobietę, nie przynoszą zasług. Takie dary uważa się za należące do rakszasów. Do rakszasów należą również inne dary, jak te, które zostały obwieszczone w obecności dużej ilości osób, stanowią porcją wyznaczoną dla szudrów, zostały zabrudzone przez włosy, robaki, ślinę lub łzy, na które ktoś nadepnął, które były już jedzone przez kogoś, kto jest niezdolny do poprawnego recytowania sylaby om, nosi broń lub jest niegodziwcem. Do rakszasów należy również to jedzenie, które zostało dane osobie, której porcja została zjedzona przez kogoś innego, lub takie, które nie zostało najpierw ofiarowane bogom, gościom i dzieciom. Bogowie i Ojcowie nigdy nie akceptują takiego zanieczyszczonego jedzenia, lecz jest ono akceptowane przez rakszasów. Do rakszasów należy również to jedzenie ofiarowane gościom i innym osobom, które było najpierw ofiarowane w rytualne śraddha bez recytowania właściwych mantr, lub z recytowaniem ich w sposób niepoprawny,bez wykonania wszystkich szczegółowych działań nakazanych w pismach lub które było jedzone przez grzesznika”.
Bhiszma kontynuował: „O Judhiszthira, wyjaśniłem tobie, jaka część ofiarnego daru w rytualne śraddha należy do rakszasów. Przedstawię ci obecnie zasady, według których ustala się, jaki bramin zasługuje na uczestniczenie w uczcie ofiarowanej w tym rytuale.
Na uczestniczenie w tym rytuale, w którym składa się dary bogom i Ojcom, nie zasługują wszyscy ci bramini, którzy zostali wykluczeni ze swej kasty z powodu haniebnych grzechów lub zostali uznani za idiotów, czy pozbawionych rozumu. Nie należy też zapraszać bramina, którzy jest dotknięty leukodermą, trądem, gruźlicą, padaczką powodującą zmysłowe zaburzenia, jest pozbawiony męskości, niewidomy, praktykuje medycynę, otrzymuje regularną zapłatę za oddawanie czci wizerunkom bogów fundowanym przez bogatych, zarabia na życie usługami wykonywanymi na rzecz bogów, sprzedaje somę, czyni śluby motywowany pychą lub innymi równie fałszywymi uczuciami, jest z zawodu wokalistą, tancerzem, muzykiem, zawodowym recytatorem świętych ksiąg, wojownikiem lub atletą, leje libację do ognia ofiarnego na rzecz szudrów, jest nauczycielem szudrów lub usługuje szudrom, jak i tego, który zarabia na życie nauczaniem lub wysłuchuje czyichś nauk za odpowiednią opłatą, gdyż jest on uważany za kogoś, kto handluje wedyjską wiedzę. Na zaproszenie nie zasługuje również ten bramin, który został skłoniony, choćby tylko jeden raz, do zaakceptowania ofiarowanego w tym rytuale jedzenia na samym początku, ma za żonę szudrę, nie ma swojego domowego ognia, asystuje przy umarłych przed spaleniem ich zwłok, jest złodziejem, ma niegodziwych przodków, jest putrika-putra (tj, synem córki, którego jej nie mający syna ojciec uznał za swego syna), zajmuje się lichwą, utrzymuje się przy życiu ze sprzedaży jakiś żywych istot, jest we władzy swoich żon, jest kochankiem nieczystych kobiet lub zaniedbał rannych i wieczornych modlitw”.
Bhiszma kontynuował: „O Judhiszthira, wymieniłem tych braminów, którzy nie są godni, aby uczestniczyć i wykonywać rytualne działania ku czci bogów i Ojców w rytualne śraddha. Posłuchaj teraz o tych, których uważa się za godnych. Zaiste, wymienię te zasługi, dzięki którym dana osoba może być dawcą lub odbiorcą darów w rytualne śraddha. Do udziału w tym rytuale należy zaprosić tych braminów, którzy realizują ryty i ceremonie wyznaczone dla nich w pismach, zbierają zasługi, znają święte sylaby Gajatri, wykonują codzienne bramińskie obowiązki nawet wówczas, gdy w celu utrzymania się przy życiu muszą uciekać się do rolnictwa. Bramin wysokiego urodzenia może uczestniczyć w tym rytuale nawet wówczas, gdy nosi broń i walczy w bitwie, lecz ten, który zajmuje się handlem nie może bez względu na to, jak wielkie zebrał zasługi. Do udziału w tym rytuale należy zaprosić tego bramina, który codziennie wlewa libację do ognia ofiarnego, nie jest złodziejem, ma stałe miejsce zamieszkania, spełnia swe obowiązki w stosunku do gości, recytuje Sawitri, rozdaje w darach całe swoje zdobyte bogactwo, jest pozbawiony złej woli i pychy, wolny od grzechu, nie wdaje się w pobawione głębszego sensu dysputy i jako święty żebrak utrzymuje się przy życiu z darów. Ten, kto nie dotrzymuje ślubów, jest fałszywy w mowie i czynie, kradnie, utrzymuje się przy życiu z handlu i sprzedaży żywych istot, może również zostać zaproszony na rytuał śraddha, ale tylko wtedy, gdy najpierw ofiaruje wszystko, co posiada bogom. Podobnie ten, kto zdobył bogactwo grzesznymi i okrutnymi sposobami, lecz użył je później w całości na oddawanie czci bogom i realizowanie obowiązku gościnności. Jednakże to bogactwo, które zostało zdobyte poprzez sprzedawanie wedyjskiej wiedzy, zarobione przez kobietę lub zdobyte dzięki podłości takiej jak np. złożenie w sądzie fałszywego świadectwa, nie powinno być nigdy ofiarowane bogom lub Ojcom”.
Bhiszma kontynuował: „O Judhiszthira, aby rytuał śraddha był dobrze wykonany, powinien odbywać się podczas nowiu i tylko wtedy, gdy osoba pragnąca jego wykonania znalazła odpowiedniego bramina i zgromadziła potrzebne składniki, takie jak zsiadłe mleko, oczyszczone masło oraz mięso dzikiego zwierzęcia, i powinien zostać właściwie zakończony. Ryt jest właściwie zakończony wówczas, gdy bramin który recytuje mantry podczas rytuału wypowiada następujące słowa astu swadha, gdzie astu oznacza ‘niech tak stanie’, co sugeruje, że rytuał został dobrze wykonany, a gdy odmawia wypowiedzenia tych słów, popełnia grzech równy grzechowi fałszywej przysięgi w sądowym procesie o ziemię. Gdy rytuał jest wykonywany dla wojownika, na zakończenie rytuału należy wypowiedzieć słowa: ‘Niech Ojcowie są zadowoleni!’ Gdy jest wykonywany dla waiśji słowa te powinny brzmieć: ‘Niech niczego nie brakuje’. Gdy jest wykonany dla szudry słowem tym jest swasti, które wyraża życzenie szczęśliwego losu.
Na sam koniec rytuału śraddha prowadzący rytuał bramin powinien poprosić innych braminów o wypowiedzenie życzenia szczęśliwego dnia, czyli punyaham. Życzenie takie wypowiadane w odniesieniu do bramina powinno być poprzedzone świętą sylabą om, w odniesieniu do wojownika z pominięciem sylaby om, a w odniesieniu do waiśji sylaba om powinna zostać zastąpiona przez słowa: ‘Niech bogowie będą zadowoleni!’ ”
3. O grzechach i zasługach gromadzonych przez obdarowanych i obdarowujących
Bhiszma kontynuował: „O Judhiszthira, posłuchaj teraz o tym, co obciąża winą i co przynosi zasługi zarówno obdarowanemu, jak i obdarowującemu. Zacznę od tych, którzy otrzymują dary. I tak na przykład winą obciąża się ten bramin, który je posiłek u kogoś innego, choć został najpierw zaproszony przez innego bramina. Jedząc u osoby, która zaprosiła go później, traci swój status pierwszeństwa i zanieczyszcza się grzechem równym grzechowi zabicia zwierzęcia bez ofiarowaniu go najpierw bogom. Podobny grzech popełnia wówczas, gdy po otrzymaniu najpierw zaproszenia na posiłek od wojownika lub waiśji, je u kogoś innego. Grzech równy wypowiedzeniu kłamstwa popełnia z kolei ten bramin, który spożywa jedzenie podczas rytów ku czci bogów i Ojców wykonywanych na rzecz braminów, wojowników lub waiśjów bez wykonania przedtem właściwych ablucji. Taki sam grzech popełnia ten bramin, który spożywa jedzenie w podobnych okolicznościach, choć jest zanieczyszczony przez narodziny lub śmierć wśród swych krewnych i wie doskonale, że jest nieczysty. Grzech równy wypowiadaniu kłamstwa popełnia również ten, który cieszy się bogactwem wyłudzonym pod pozorami pielgrzymki do świętych miejsc lub fałszywej obietnicy użycia go na cele religijne. Taki sam grzech popełnia też ta osoba pochodzażąca z jednej z trzech wyższych kast, która podczas rytuału śraddha lub przy innej okazji recytując mantry, rozdaje jedzenie tym braminom, którzy nie studiują Wed, nie praktykują ślubów i których postępowanie jest nieczyste. Tak jak wypowiedzenie kłamstwa obciąża bramina winą zaniedbania swego obowiązku, grzech wojownika w tej sytuacji jest cztery razy większy, a grzech waiśji osiem razy”.
Judhiszthira rzekł: „O Bhiszma, wymieniłeś tych, którzy nie powinni spożywać jedzenia, które zostało zadedykowane bogom i Ojcom. Powiedz mi teraz, kogo powinien obdarować takim jedzeniem ten, kto szuka najwyższych nagród?”
Bhiszma rzekł: „O Judhiszthira, szukając zasług należy nakarmić tych braminów, których wierne żony czekają z czcią na pozostawione przez nich resztki, tak jak rolnicy czekają na deszcz. Wielkie zasługi zbiera bowiem ten, kto obdarowuje tych braminów, których postępowanie jest czyste, którzy powstrzymują się od wszelkiego luksusu, łącznie z pełnym posiłkiem, którzy są oddani realizowaniu przysiąg prowadzących do wychudzenia ciała i którzy proszą o wsparcie tylko wtedy, gdy jest to absolutnie konieczne do utrzymania się przy życiu. Należy pamiętać, że tym, co przynosi zasługi jest obdarowywanie kogoś ze względu na jego postępowanie w stosunku do jedzenia, ze względu na prawość jego żon i dzieci oraz ze względu na jego siłę i pomoc w przekraczaniu tego świata i zdobywaniu szczęścia w następnym świecie, której dostarcza innym. Ten, kto obdarowuje osobę, proszącą o dar po straceniu wszystkiego razem z żoną i dziećmi z rąk rabusiów lub oprawców, czy też w wyniku jakiejś innej katastrofy, jak i ten kto będąc samemu bardzo biedny, oddaje braminowi proszącemu o jedzenie garść jedzenia, które sam otrzymał w darze, zbiera wielkie zasługi. Podobnie ten, kto obdarowuje tych braminów, którzy z własnej woli praktykują surowe umartwienia, postępując zgodnie z nakazami Wed i proszą o dar, aby móc zrealizować do końca swe przysięgi lub tych, którzy mieszkając z dala od osiedli ludzkich, gdzie praktyki są grzeszne i niegodziwe i nie mając nic na własność, tracą siły z braku odpowiedniego wsparcia, jak i tych, którzy choć są całkowicie niewinni, zostali przez potężnych ludzi ograbieni z wszystkiego, co posiadali i pragnąc zaspokoić głód, nie zważają już dłużej na jakość tego, co jedzą. Zasługi zbiera również ten, kto obdarowuje tych, którzy proszą o dar na rzecz innych, praktykują surowe umartwienia, są oddani swej religii i zadowalają się choćby najskromniejszym darem”.
4. O tych, którzy swym działaniem zarabiają na piekło i tych, którzy zdobywają niebo
Bhiszma kontynuował: „O Judhiszthira, wyjaśniłem tobie to, co zostało stwierdzone w pismach na temat nabywania wielkich zasług dzięki czynieniu darów na rzecz osób, które są w swym postępowaniu czyste i prawe. Posłuchaj teraz, jak wymienię te osoby, które swym działaniem zarabiają piekło, oraz te, które zarabiają niebo.
W piekle toną więc ci, którzy
—kłamią, za wyjątkiem tych, którzy czynią tak na prośbę nauczyciela lub w celu zapewnienia komuś bezpieczeństwa;
—uwodzą cudze żony, dzielą z nimi łoże lub pomagają innym w akcie cudzołóstwa;
—okradają innych, niszczą ich majątek lub ogłaszają publicznie ich grzechy;
—niszczą pojemniki na wodę, z których piją krowy, jak i budynki wykorzystywane dla celów publicznych spotkań, mosty, groble i domy mieszkalne;
—oczarowują i oszukują przestraszone lub bezbronne kobiety i starsze damy;
—niszczą czyjeś środki utrzymania, ich siedziby i rodziny oraz sieją niezgodę wśród przyjaciół;
—wykonują zawody wyznaczone dla innych kast;
—są niewdzięczni w stosunku do przyjaciół, którzy wyświadczyli im przysługi;
—nie wierzą w Wedy i je lekceważą, łamią przysięgi lub skłaniają innych do ich łamania;
—utracili swoją pozycję z powodu grzechów;
—zachowują się niewłaściwie, pożyczają na wysoki procent, ciągną nieproporcjonalnie wysokie zyski ze sprzedaży, oddają się hazardowi, angażują się w niegodziwe czyny bez żadnych skrupułów i zabijają żywe istoty;
—skłaniają innych do zwalniania służących, którzy mają nadzieję na nagrody, są w potrzebie, cieszą się dobrym zarobkiem lub oczekują odpłaty za wykonaną już wcześniej szczególną usługę;
—jedzą bez ofiarowania najpierw porcji swego jedzenia żonie, świętym ogniom, służącym, gościom i nie wykonują nakazanych rytów ku czci Ojców i bogów;
—sprzedają wiedzę Wed, szukają w Wedach błędu, odmawiają im ich boskiego pochodzenia;
—znajdują się poza obrębem czterech trybów życia, podejmują się praktyk zakazanych w pismach lub takich, które nie należą do działań wyznaczonych dla ich kasty;
—utrzymują się przy życiu ze sprzedaży włosów, trucizny lub mleka;
—umieszczają przeszkody na drodze, którą chodzą bramini, krowy i dziewice;
—sprzedają lub podrabiają broń taką jak strzały i łuki;
—blokują drogi przy pomocy kamieni, cierni lub kopiąc doły;
—zaniedbują i porzucają swoich służących, nauczycieli i lojalnych domowników, na których nie ciąży żadna wina;
—zaprzęgają do pracy woły, zanim osiągnęły odpowiedni wiek lub dziurawią ich nosy, aby zmuszać je do cięższej pracy;
—będąc królami nie ochraniają swych poddanych i gnębią ich wielkimi podatkami;
—nigdy nie czynią darów, choć są bogaci;
—zaniedbują te szlachetne osoby, które zdobyły mądrość, praktykując wybaczanie i samo-kontrolę, jak i tych, z którymi byli związani przez wiele lat, lecz którzy im już dłużej nie służą;
—jedzą sami, nie dzieląc się niczym z dziećmi, starcami i służbą”.
Bhiszma kontynuował: „O Judhiszthira, wymieniłem tobie tych, którzy zasługują na piekło. Posłuchaj teraz o tych, którzy swym postępowaniem zarabiają niebo.
Niebo zarabiają ci, którzy
—nie obrażają braminów, utrudniając im wykonywanie ich religijnych działań;
—realizują obowiązki wyznaczone dla nich w pismach i rozwijają w sobie cnoty dobroczynności, prawdomówności, samo-kontroli;
—nabywają wiedzę przez świadczenie usług na rzecz nauczyciela i praktykowanie umartwień;
—pomagają innym w uwalnianiu się od lęku, grzechu, ubóstwa i choroby i utrudnień na drodze do realizacji pragnień;
—mają skłonność do wybaczania i wykonywania wszystkich prawych działań;
—są cierpliwi i przynoszą innym pomyślność;
—powstrzymują się od jedzenia miodu i mięsa, picia alkoholu i kładzenia się do łoża z cudzą żoną;
—pomagają w tworzeniu miejsc odosobnienia dla ascetów, są założycielami rodów, umożliwiają zasiedlenie nowych krajów, budują nowe miasta i miasteczka;
—rozdają ubrania i rozmaite ornamenty i pomagają innym w znalezieniu żony i założeniu rodziny;
—powstrzymują się od ranienia, potrafią znieść wszystko i są schronieniem dla wszystkich żywych istot;
—służą z pokorą swoim rodzicom i darzą uczuciem swych braci;
—potrafią kontrolować swe zmysły, choć są potężni, młodzi i bogaci;
—są uprzejmi nawet w stosunku do tego, kto ich lży, łagodni w usposobieniu, przychylni wszystkim o łagodnym zachowaniu, skłonni do pomnażania szczęśliwości i wszelkiego rodzaju usług na rzecz ludzkości;
—obdarowują i ochraniają tysiące ludzi przed cierpieniem;
—czynią dary ze złota, pojazdów, krów i innych zwierząt;
—czynią dary z przedmiotów potrzebnych w małżeństwie, jak służba, ubrania i suknie;
—budują miejsca publicznych spotkań, ogrody, studnie, pola do uprawy zbóż, zbiorniki wodne pozwalające krowom i ludziom zaspokoić pragnienie;
—oddają w darze domy, pola i zaludnione wioski tym, którzy o to nie proszą;
—dają w darze słodki napój i nasiona wyprodukowane przez nich samych;
—spłodzą setki potomstwa i żyją długo pełni współczucia dla innych, kontrolując swój gniew”.
5. O czynach uznawanych za braminobójstwo
Bhiszma zakończył mówiąc: „O Judhiszthira, odpowiadając na twoje pytania, opowiedziałem tobie o cnotach tych, którzy zasługują na dary oraz o rytach ku czci bogów i Ojców wykonywanych przez ludzi z myślą o dobru zmarłych przodków. Mówiłem również o rozporządzeniach w pismach i stwierdzeniach starożytnych riszich, które dotyczą ofiarowywanych przedmiotów i sposobów ich ofiarowania. Wyjaśniłem tobie także, kiedy obdarowywany i obdarowujący popełniają grzech i kiedy zbierają zasługi oraz wymieniłem te działania, które przynoszą piekło i te, które przynoszą niebo. Czy jest jeszcze coś na ten temat, o czym chciałbyś posłuchać”
Judhiszthira rzekł: „O Bhiszma, wyjaśnij mi jeszcze, proszę, w jakich okolicznościach osoba popełnia grzech zabójstwa bramina, choć faktycznie bramina nie zabiła?”
Bhiszma rzekł: „O Judhiszthira, to, o co pytasz wyjaśnił mi kiedyś mędrzec Wjasa, któremu zadałem podobne pytanie. Powtórzę więc tobie to, co mi odpowiedział. Posłuchaj z uwagą.
Pewnego dnia rzekłem do Wjasy: ‘O święty asceto, wyjaśnij mi w jakich okolicznościach osoba staje się winna zabójstwa bramina, choć tego czynu nie popełniła?’
Wjasa rzekł: ‘O Bhiszma, taką winą jest obciążony ten, kto
—z własnej inicjatywy zaprasza prawego bramina do swego domu, aby dać mu jałmużnę i następnie nie daje mu nic twierdząc, że nic nie ma;
—niszczy środki służące utrzymaniu się przy życiu służące braminom, którzy poznali wszystkie Wedy i ich rozgałęzienia i uwolnił się od przywiązania do wszystkich ziemskich istot i dóbr;
—blokuje spragnionym krowom drogę do wody, gdzie mogą ugasić swe pragnienie;
—krytykuje Wedy, jak i inne pisma zredagowane przez riszich, choć sam ich nie poznał we właściwy sposób z ust nauczyciela;
—nie znajduje dla swej córki posiadającej urodę i inne wielkie zalety odpowiedniego męża;
—przynosi braminom cierpienie, które dotyka samego jądra ich serc;
—okrada z wszystkiego ślepców, chromych i idiotów;
—podpala wsie i miasta, jak i miejsca zamieszkiwane przez ascetów’ ”.
