Opowieść
254:
O pobożności
będącej drogą do uwalniania się od działania jakości natury i poznawania jaźni
opowiada
Barbara Mikołajewska
na podstawie fragmentów Mahābharāta,
Aśwamedha Parva, Anugita, Sections
XLIII-XLVI,
w angielskim tłumaczeniu z sanskrytu Kisari Mohan Ganguli,
URL: http://www.sacred-texts.com/hin/m06/index.htm
oraz The Anugita w tłumaczeniu Kashiath Trimbak Telang
i Aśwamedhika Parva w tłumaczeniu Bibek Debroy
Spis treści
1. O stwarzającej atrybuty kszetrze i nieposiadającej atrybutów kszetra-dzinie
2. O tym, co ma swój początek i koniec w Niezamanifestowanym i o tym, co jest wieczne
Brahma rzekł: „O wy, którzy praktykujecie surowe śluby, wiedzą typu ‘jest tak i tak, a nie inaczej’ oraz ‘jestem tym wszystkim‘ kieruje Niezamanifestowane (Moola Prakriti lub inaczej trzy jakości natury). ... Zamieszkująca w ciele jaźń lub inaczej kszetra-dżina, która jest w swej istocie wieczna i pozbawiona atrybutów, widzi i rozpoznaje Prakriti, która jej jednak nie rozpoznaje. Kszetra-dżina, będąc sama pozbawiona symboli i stąd przy ich pomocy nieuchwytna, jest czystą wiedzą. ... ...
Do jaźni nie docierają ani zwykłe rozumienie i zmysły, ani ryty ofiarne, umartwienia i przysięgi. Nie docierają do niej również bogowie, Wedy i regiony najwyższej ekstazy. Jaźń nie posiada żadnych atrybutów. Docieranie do niej przez tych, którzy zdobyli tę najwyższą wiedzę, odbywa się bez pośrednictwa symboli. Stąd ten, kto pragnie poznać jaźń, powinien wybrać drogę prawdziwej pobożności i żyć zgodnie z opisanymi wyżej czterema trybami życia. Mędrzec zna naturę dobrego postępowania i zawsze idzie drogą zagadkowych nakazów dharmy. Nigdy nie krytykuje dharmy i zawsze za nią podąża, choćby nawet robił wrażenie głupca i był lekceważony i krytykowany przez innych. O człowieku, który tak postępuje, mówi się, że jest największym z mędrców”.
(Mahābharāta,
Aśwamedha Parva,
Sections XLIV, XLVI)
1. O stwarzającej atrybuty kszetrze i nieposiadającej atrybutów kszetra-dzinie
Kryszna w rozmowie z Ardżuną powtórzył mu słowa Brahmy cytowane przez nauczyciela w rozmowie z uczniem dotyczące działania trzech jakości natury materialnej Prakriti (sattwy, radżasu i tamasu), w rezultacie którego zostają stworzone dwadzieścia cztery istnienia obecne w ciele, oraz tego, jak za ich pośrednictwem jakości natury stwarzają cały wszechświat zmysłowych przedmiotów, zalewając mieszkającą w ciele duszę oceanem iluzji. Kryszna kontynuował: „O Ardżuna, słuchaj dalej rozmowy nauczyciela z uczniem o odkrywaniu zamieszkującej w ciele duszy ukrytej za dwudziesto czteroma ekspansjami Prakriti.
Nauczyciel rzekł: ‘O uczniu, słuchaj dalej słów Brahmy o relacji między zamieszkującą w ciele jaźnią i dwudziestoma czterema istnieniami wyłaniającymi się w procesie ewolucji Prakriti, które będąc zdolne do stwarzania, niszczenia i rozpoznawania atrybutów, nie potrafią poznać jaźni, która nie ma atrybutów.
O
różnych kategoriach stworzonych istnień rozpoznawanych ze
względu na ich atrybuty
Brahma rzekł do
słuchających jego słów wielkich riszich: «O wy, którzy
praktykujecie surowe śluby, wszystkie stworzone przedmioty mają
atrybuty i są rozpoznawane za pomocą symboli. I tak jeśli chodzi
o posiadane atrybuty, to stwierdza się, że wśród ludzi pod
dominującym wpływem namiętności (radżasu) jest wojownik, wśród zwierząt wierzchowych
słoń, wśród mieszkańców dżungli lew, wśród
zwierząt ofiarnych owca, wśród mieszkańców nor wąż,
wśród rogacizny byk. Pewne jest także to, że wśród drzew
rosnących na tym świecie pierwsze miejsce ze względu na swoje
atrybuty zajmują drzewa njagrodha, dżamwu, pippala, śalmali, sinasapa, meszasringa i kiczaka, a wśród gór góry Himawat, Paripatra, Sahya, Vindhyai
Trikutawat, Sweta, Nila, Bhasa,
Koszthawat, Mahendra, Maljawat i Guruszkandha. Za pierwszych
wśród Ganów uważa się Marutusów, wśród planet
słońce, wśród konstelacji księżyc, wśród Ojców (pitri) Jamę,
wśród rzek ocean, wśród wód Warunę, wśród
wszystkich ciał świetlistych Indrę, wśród wszystkich
gorących ciał Arkę. Panem wszystkich elementów jest Agni,
braminów Brihaspati, a ziół Soma. Pierwszym wśród silnych jest
Wisznu, wśród Rudrów Twasztri, wśród bogów
Indra, a wśród wszystkich żywych istot Śiwa. Pierwsze miejsce
wśród wszystkich inicjacyjnych ceremonii zajmuje ofiara, a wśród
wszystkich kierunków północ. Soma (księżyc) jest panem braminów,
Kubera drogocennych kamieni, a Indra bogów. Panem wszystkich żywych istot
jest Pradżapati, a ja sam, będąc wypełniony Brahmanem i będąc wielki,
zajmuje pierwsze miejsce wśród wszystkich istnień. Nie ma
takiego istnienia, które stałaby wyżej ode mnie lub od Wisznu. Wielki
Wisznu zanurzony w Brahmanie jest
królem wszystkich królów. On jest władcą, Stwórcą i
niestworzonym Hari. On jest władcą ludzi, kimnarów, jakszów,
gandharwów, wężów, rakszasów, bogów, danawów i nagów. Takie są
podziały wśród stworzonych istnień ze względu na ich
atrybuty.
Wielka bogini Maheswari o pięknych oczach ze
względu na swoje atrybuty jest pierwszą wśród tych, za którymi
podążają ludzie motywowani żądzą. Jest
również zwana Parwati. Bogini Uma jest pierwszą i
najświętszą wśród wszystkich kobiet. Niebiańskie nimfy
apsary o wielkim splendorze z kolei zajmują pierwsze miejsce wśród
kobiet będących źródłem szczęśliwości.
Bramini, będąc pierwszymi wśród tych, którzy znają
ścieżki pobożności, są przewodnikami dla królów,
którzy szukają takich dróg. Król powinien więc zawsze dostarczać
im ochrony. Królowie, w których królestwie prawi ludzie cierpią, są
uważani za osoby, które zeszły ze ścieżki Prawa, podczas
gdy ci, w których królestwie ludzie prawi są szczęśliwi, są
widziani jako osoby prawe i cieszą się szczęściem zarówno
za życia, jak i po śmierci. Zaiste, ci o wielkich duszach
zdobywają najwyższe miejsce.
Ci, których atrybutem jest prawość zawsze poruszają się ku górze. Nieranienie jest najwyższym obowiązkiem i atrybutem prawości, podczas gdy ranienie jest atrybutem nieprawości. Splendor jest atrybutem boskości, a działanie z myślą o zdobyciu jego owocu jest atrybutem ludzi. Atrybutem przestrzeni jest dźwięk, wiatru dotyk, ognia kolor, wody smak, a ziemi zapach. Atrybutem mowy są słowa złożone z samogłosek i spółgłosek. Atrybutem umysłu jest rozmyślanie nad jakimś przedmiotem (medytacja). Atrybutem rozumienia, którego funkcją jest ustalanie poprawności tego, co zostało pomyślane przez umysł, jest analiza i osiąganie pewności. Atrybutem dobrego człowieka jest życie bez ostentacji. Oddanie ma działanie bez myśli o zdobyciu owocu za swój atrybut. Wiedza jest atrybutem wyrzeczenia i dlatego człowiek szukający wiedzy powinien praktykować wyrzeczenie. Praktykujący wyrzeczenie człowiek, który zdobył wiedzę, przekroczył ciemność, śmierć i zgrzybiałość, realizuje najwyższy cel».
O
rozpoznawaniu atrybutów przez zmysły
Brahma kontynuował: «O wy, którzy praktykujecie surowe śluby, opowiedziałem wam o różnych podziałach zamieszkujących wszechświat istnień ze względu na ich atrybuty. Posłuchajcie teraz moich nauk o rozpoznawaniu atrybutów przez zamieszkujące w ciele organy poznawcze.
Zapach będący atrybutem ziemi jest uchwytny przez nos. Zamieszkujący w nosie wiatr ma rozpoznawanie zapachu za swoją funkcję.
Smak będący atrybutem wody jest uchwytny przez język. Zamieszkujący w języku Soma (księżyc) ma rozpoznawanie smaku za swoją funkcję.
Kolor będący atrybutem ognia (światła) jest uchwytny przez oko. Zamieszkujące w oku słońce ma rozpoznawanie koloru za swoją funkcję.
Dotyk będący atrybutem wiatru jest uchwytny przez skórę. Zamieszkujący w skórze wiatr, ma rozpoznawanie dotyku za swoją funkcję.
Dźwięk będący atrybutem przestrzeni jest uchwytny przez ucho. Zamieszkujące w uchu kierunki przestrzeni mają rozpoznawanie dotyku za swoją funkcję.
Myśl będąca atrybutem umysłu jest uchwytna przez rozumienie. Zamieszkujący w sercu nosiciel świadomości (dżiwa), ma rozpoznawanie myśli za swoją funkcję.
Poczucie pewności (analiza) będące atrybutem rozumienia jest osiągane przez rozumienie.
Poczucie ‹ jestem tym wszystkim› jest atrybutem Mahata i jest osiągane przez Mahata».
O relacji
między stwarzającą atrybuty kszetrą i
obserwującą ją kszetra-dziną
Brahma kontynuował: «O wy, którzy praktykujecie surowe śluby, wiedzą typu ‹jest tak i tak, a nie inaczej› oraz ‹jestem tym wszystkim› kieruje Niezamanifestowane (Moola Prakriti lub inaczej trzy jakości natury). Zamieszkująca w ciele jaźń nie ma jednak atrybutów i w związku z tym jest nieuchwytna przez wszystkie wymienione procesy poznawcze zdolne do widzenia i rozpoznawania tylko tego, co ma odpowiednie poznawalne przez nie atrybuty. Zamieszkująca w ciele jaźń lub inaczej kszetra-dżina, która jest w swej istocie wieczna i pozbawiona atrybutów, widzi i rozpoznaje Prakriti, która jej jednak nie rozpoznaje. Kszetra-dżina, będąc sama pozbawiona symboli i stąd przy ich pomocy nieuchwytna, jest czystą wiedzą.
Niezamanifestowane jest nazywane kszetrą (polem) gdzie atrybuty są stwarzane i wchłaniane. Jaźń (Purusza), choć jest ukryta, zawsze ją widzi, słyszy i rozpoznaje. Purusza zna kszetrę i stąd jest nazywany kszetra-dżiną (znawcą pola). Postrzega również wszystkie działania jakości natury, podczas gdy jakości, choć stwarzane ciągle na nowo, będąc nieinteligentne, nie rozpoznają samych siebie jako mających początek, środek i koniec. Nikt poza kszetra-dżiną nie zna Prawdy, która jest transcendentna i sięga poza jakości natury i wszystkie istnienia przez nie stworzone. Szukający Wyzwolenia człowiek, który rozumie ścieżkę pobożności, łączy się z kszetra-dżiną, niszcząc swe grzechy i porzucając jakości natury oraz wszystko to, co zostało stworzone. Ten człowiek, który uwolnił się zarówno od par przeciwieństw, jak i ceremonii swaha, który nikomu się nie kłania, jest niezmienny i nie ma domu, staje się tożsamy z kszetra-dżiną, czyli Najwyższym Panem».
2. O tym, co ma swój początek i koniec w Niezamanifestowanym i o tym, co jest wieczne
Brahma rzekł: «O wy, którzy praktykujecie surowe śluby, będę teraz mówił o tym, co ma początek, środek i koniec, nazwę i atrybuty oraz o sposobach jego poznania.
Zostało stwierdzone, że jeśli chodzi o dobę, to dzień wyłonił się pierwszy, a po dniu wyłoniła się noc, a jeśli chodzi o miesiąc, to jako pierwsza wyłoniła się ta jego część, podczas której księżyc jaśnieje (szukla paksza). Wśród konstelacji (domów księżycowych) pierwsza pojawiła się szrawana nakszatra, a wśród pór roku zima.
Ziemia jest źródłem wszystkich zapachów, woda wszystkich smaków, słoneczne światło wszystkich kolorów, wiatr wszystkich rodzajów dotyku, przestrzeń wszystkich dźwięków. Zapach, smak, kolor (forma), dotyk i dźwięk są atrybuty pięciu wielkich elementów.
Zadeklaruję wam teraz, które wśród istnień są uwaźane za zajmujące pierwsze miejsce i stojące najwyżej. Wśród świetlistych ciał pierwsze miejsce zajmuje słońce, wśród pięciu elementów ogień, wśród wszystkich gałęzi uczenia się Sawitri (Gajatri), wśród bogów Pradżapati, wśród wszystkich Wed sylaba om, wśród wszystkich wiatrów oddech prana, wśród mantr mantra Gajatri, wśród zwierząt ofiarnych kozioł, wśród czworonogów krowy, wśród ludzi bramin, wśród ptaków jastrząb, wśród darów ofiarnych oczyszczone masło, wśród gadów wąż, wśród jug kritajuga, wśród drogocennych przedmiotów złoto, wśród roślin używanych w religijnych ceremoniach nasiona jęczmienia, wśród wszystkich trybów życia domowy tryb życia, wśród wszystkich jedzonych lub połykanych przedmiotów żywność, wśród wszystkich napojów woda, wśród wszystkich nieruchomych przedmiotów święte drzewo figowe (plaksza), będące wiecznym miejscem Brahmana, a wśród Pradżapatich ja sam. Niepojęty i samo-stwarzający się Wisznu jest moją własną jaźnią. Wśród gór pierwsza jest góra Meru, wśród rzek rzeka Ganges o trzech nurtach, wśród kierunków pierwszy jest wschód, wśród wód ocean, wśród bogów, danawów, duchów, pisaków, wężów, rakszasów, ludzi, kimnarów i jakszów pierwsze miejsce zajmuje Iszwara, a w całym wszechświecie wypełniony Brahmanem pierwszy jest Wisznu, który jest źródłem całego wszechświata i ponad którym nie ma już wyższego bycia.
Niezamanifestowane (Prakriti) jest zarówno źródłem światów, jak i końcem kaźdej rzeczy. Dzień się kończy zachodem słońca, a noc jego wschodem. Przyjemność kończy się cierpieniem, a cierpienie przyjemnością. Akumulacja kończy się wyczerpaniem, wznoszenie się upadkiem, łączenie się rozłączeniem, działanie zniszczeniem, a życie śmiercią. Wszystkie ruchome i nieruchome przedmioty na tym świecie mają swój koniec. Ofiara, dar, umartwienia, studia, przysięgi, spełnianie nakazów kończą się zniszczeniem. Tylko czysta wiedza nie ma końca. Stąd ten, kto ma spokojną duszę, opanował zmysły, uwolnił się od poczucia posiadania oraz od ego-świadomości. oczyszcza się dzięki czystej wiedzy z wszystkich grzechów».
3. O konieczności zrozumienia obrotów koła życia i uwolniania się od iluzji zrodzonej z działania jakości natury
Brahma kontynuował: «O wy, którzy praktykujecie surowe śluby, koło życia (inaczej koło czasu utożsamiane poprzednio z ciałem poruszanym przez Prakriti) nie ustaje w swym ruchu. Rozumienie wyznacza jego wytrzymałość, a umysł jego rozmiary. Ma zmysły za swoje szprychy, pięć wielkich elementów za swoją piastę, a otaczającą je obręcz za swoją granicę. Zanurzone jest w zgrzybiałości i smutku i ma choroby i nieszczęścia za swoje potomstwo. Porusza się w czasie i przestrzeni z dźwiękiem utrapienia i mozołu. Dzień i noc są jego obrotami. Otacza je ciepło i zimno, przyjemność i ból tworzą jego stawy, a głód i pragnienie zainstalowane weń gwoździe. Słoneczny blask i cień są koleinami, które jego ruch powoduje. Otaczają je przeraźliwe wody ułudy i może stracić równowagę w jednym mgnieniu oka. Obraca się siebie nieświadome, mając kolejne fazy księżyca są swoją miarą. Podlega ustawicznym zmianom, poruszając się po wszystkich światach. Umartwienia i śluby są hamującym jego ruch mułem. Siła namiętności (radżasu) jest jego napędem, a żywiąca się jakościami natury ego-świadomość jest jego zapłonem. Męka wynikająca z niezaspokojenia pragnień tworzy wiążące je łańcuchy. Obraca się pośród smutku i zniszczenia. Jest wypełnione działaniem i instrumentami działania. Jest ogromne i wzrasta z powodu przywiązania do ziemskich przedmiotów. Jego ruch jest chwiejny w wyniku żądzy i zachłanności. Jest wytworem Prakriti. Obsługują je lęk i złudzenie i jest przyczyną iluzji wszystkich żywych istot. Porusza się w kierunku radości i przyjemności, ma pragnienie i żądzę za swoją zdobycz. Jest zrobione z dwudziestu czterech istnień będących ekspansjami Prakriti, rozpoczynając od Mahata aż po pięć wielkich elementów. Jego atrybutem jest nieprzerwane tworzenie i niszczenie atrybutów. Ma szybkość umysłu i ogranicza się do umysłu. Należy odrzucić i poddać kontroli to poruszające się w czasie koło życia, które jest związane z parami przeciwieństw i pozbawione świadomości, należy odrzucić cały ten wszechświat łącznie z nieśmiertelnymi. Człowiek, który poprawnie rozumie ruch i zatrzymywanie się tego koła, nigdy nie ulega iluzji. Wolny zarówno od iluzji realności wrażeń, jak i od par przeciwieństw i wszystkich grzechów, realizuje najwyższy cel».
4. O uwalnianiu się od działania jakości natury i poznawaniu jaźni dzięki praktykowaniu czterech trybów życia
Brahma kontynuował: «O wy, którzy praktykujecie surowe śluby, posłuchajcie teraz o rozporządzeniach dotyczących czterech trybów życia, które wyznaczają drogę prowadzącą do Wyzwolenia. Przestrzeganie systemu reguł zalecanych w Wedach dla tego świata, jest zawsze korzystne. Posłuszeństwo tym regułom jest wychwalane od starożytnych czasów.
Zostało stwierdzone, że wszystkie cztery tryby życia—ucznia (brahmacarja), gospodarza (grihastha), mieszkańca lasu (wanaprastha) i świętego żebraka (sannjasa)—mają tryb gospodarza za swoją podstawę. Posłuchacie po kolei o rozporządzeniach dotyczących tych trybów życia.
Młody bramin oddany obowiązkom swojej kasty zamieszkując w domu nauczyciela i żyjąc jako brahmacarin, powinien studiować najlepiej jak potrafi, praktykując umartwienia, kontrolując zmysły i czyniąc wszystko to, co sprawia przyjemność i jest korzystne dla nauczyciela. Powinien wstawać, siadać i poruszać się w kontrolowany sposób zgodnie z nakazami. Wytrwały w swym oddaniu Prawdzie i zawsze rytualnie czysty, powinien bez narzekań jeść tylko to, co zostało mu wskazane przez nauczyciela, zebrane z jałmużny i właściwie przygotowane. Po wykonaniu rytów oczyszczających i ze skoncentrowanym umysłem powinien dwa razy dziennie lać do ognia oczyszczone masło. Powinien zawsze nosić ze sobą laskę zrobioną z drzewa bilwa lub palasa, a jego ubranie powinno być zrobione z lnu, bawełny, skóry jelenia lub z materiału o czerwonawo-brązowawym kolorze, przepasane pasem zrobionym z trawy mundża. Z włosami związanymi w ciężki węzeł powinien każdego dnia wykonywać ablucje. Z piersią ozdobioną świętą nicią i naczyniem z wodą w dłoni, oddany swym ślubom i wolny od zachłanności, powinien być zawsze zajęty studiowaniem Wed i zadowalaniem bogów ofiarowywaną im wodą. Postępujący w ten sposób brahmacarin jest godny pochwały. Powstrzymujący swe życiowe nasienie i ze skoncentrowanym umysłem odniesie sukces, zdobywając niebo, a po dotarciu do najwyższego miejsca, nie powróci juz na ziemię w cyklu kolejnych narodzin.
Bramin, który został najpierw oczyszczony przez wedyjskie ryty, spełnił wszystkie wymagane śluby i zrozumiał Wedy, powinien po opuszczeniu domu nauczyciela powrócić do swej wioski i rozpocząć życie w zgodzie z domowym trybem życia. Zawsze oddany swej ślubnej żonie, wypełniony wiarą, kontrolując zmysły i podążając za wzorem tych, którzy są dobrzy, powinien wykonać pięć nakazanych ofiar, spożywać tylko to jedzenie, które pozostało po ofierze złożonej bogom i gościom, spełniać wedyjskie ryty, czynić dary i składać ofiary na miarę swych możliwości. Praktykując surową ascezę, nie powinien używać bezmyślnie swych stóp, dłoni, oczu oraz mowy. Ubrany w czyste ubranie powinien zawsze nosić swoją świętą nić oraz bambusową laskę i naczynie wypełnione wodą. Szukając zawsze towarzystwa ludzi dobrych, powinien realizować sześć bramińskich obowiązków i praktykując samodyscyplinę, powinien kontrolować głód i żądzę oraz ćwiczyć się w uniwersalnym współczuciu. Nauczanie Wed, asystowanie w rytach i akceptowanie darów należą do trzech bramińskich obowiązków, które dostarczają im środków do życia, podczas gdy studiowanie Wed, czynienie darów i wykonywanie nakazanych ofiar są obowiązkami prowadzącymi do gromadzenia zasług. Bramin rozumiejący swoje bramińskie obowiązki, nie powinien nigdy zapominać o ćwiczeniu się w samodyscyplinie, patrzeniu na wszystkich takim samym okiem, życzliwości i umiejętności wybaczania. Mądry bramin o czystym sercu, który żyje zgodnie z domowym trybem życia, realizując surowe śluby i inne bramińskie obowiązki, zdobędzie niebo».
Brahma kontynuował: «O wy, którzy praktykujecie surowe
śluby, bramin,
który żył przez określony okres czasu zgodnie z domowym trybem
życia, powinien następnie opuścić ludzkie osiedla,
wyrzekając się wszystkich ziemskich przedmiotów i zamieszkać w
dżungli, prowadząc tam życie ascety. Odziany w skórę
jelenia lub korę drzewną powinien aż do śmierci zamieszkiwać
w dżungli z dala od ludzkich osiedli, wykonując każdego ranka i
wieczora ablucje. Żywiąc się korzonkami i leśnymi owocami, powinien zawsze oddawać należne honory gościom, ofiarując
im swoje jadło i miejsce do spania. Nie gromadząc żywności
na jutro, powinien żywić się wodą, powietrzem i owocami
lasu łącznie z trawą, postępując zgodnie z
regułami otrzymanymi w procesie inicjacji. Odwiedzającym go
gościom powinien ofiarować
jałmużnę w formie wody, korzonków, owoców i liści. Powinien
być zawsze gotowy do ofiarowania im wszystkiego, co w danej chwili
posiada. Ograniczając mowę, powinien spożywać posiłek
dopiero po zadowoleniu ofiarą bogów i gości. Jego umysł powinien
być wolny od zazdrości i sam powinien jeść niewiele,
mając oparcie w bogach. Zdyscyplinowany, praktykujący obejmujące wszystko
współczucie i zawsze zdolny do wybaczania nie powinien nigdy golić
brody i obcinać włosów. Wykonując ryty ofiarne i studiując
pisma, powinien niezachwianie podążać ścieżką
prowadzącą do Prawdy. Taki mieszkaniec lasu, którego ciało
pozostaje zawsze w stanie czystości, umysł jest zawsze skoncentrowany
i zmysły poddane kontroli, zdobywa niebo».
Brahma kontynuował: «O wy, którzy praktykujecie surowe
śluby, brahmacarin, gospodarz i leśny asceta, chcąc
zdobyć Wyzwolenie, powinien ostatecznie uciec się do tego, co jest
nazywane najlepszą linią postępowania, podejmując tryb
życia świętego żebraka. Po uczynieniu ślubu nieranienia
i zapewnieniu wszystkim żywym istotom bezpieczeństwa, powinien
całkowicie zaniechać działania. Praktykując ascezę,
życzliwość do wszystkich i kontrolując swe zmysły,
powinien przyczyniać się do wzrostu szczęścia wszystkich
żywych istot.
Święty żebrak powinien utrzymywać się przy
życiu z darów jedzenia czynionych spontanicznie przez innych bez proszenia
ich o nie. Szukając jałmużny, powinien odwiedzać ludzkie
siedziby dopiero wtedy, gdy palenisko jest już wygaszone, wszyscy już
zjedli swój posiłek i naczynia użyte do przygotowania jedzenia
są umyte i puste. Nie powinien się cieszyć, gdy otrzyma dar
jedzenia, a gdy nie otrzyma, nie powinien być tym przygnębiony.
Powinien udawać się na jałmużnę ze skoncentrowanym
umysłem i we właściwym czasie, szukając jedynie tyle, ile
jest mu potrzebne do utrzymania życia. Nie powinien nigdy szukać
zwykłego zarobku i jeść wówczas, gdy jest czczony. Powinien
ukrywać się za unikaniem darów czynionych z czcią. Nie powinien
też nigdy spożywać jedzenia, które jadł już ktoś
inny, ani takiego, które jest gorzkie, cierpkie lub pikantne. Nie powinien
również jeść tego, co jest słodkie w smaku.
Rozumiejąc, czym jest Wyzwolenie, powinien jeść tylko tyle, ile
potrzeba do utrzymania ciała przy życiu bez blokowania potrzeb
innych. Powinien chodzić po jałmużnie w pojedynkę i nie
powinien nigdy podążać za innym żebrakiem.
Święty żebrak nie powinien nigdy ukazywać swej
pobożności na pokaz. Uwolniwszy się od namiętności,
powinien przebywać w odosobnionym miejscu, szukając dla siebie
schronienia w dżungli u stóp drzew, w górach i jaskiniach lub opuszczonym
domu. Nie powinien nigdy szukać miejsca pobytu u przyjaciół i gromadzić
żywności na potem. W czasie lata powinien spędzać tylko
jedną noc w zaludnionym miejscu, podczas gdy w porze deszczowej może
przebywać w jednym miejscu przez dłuższy czas. Powinien
poruszać się po świecie tak jak robak, podążając
za słońcem. Żywiąc współczucie dla wszystkich żywych
istot, powinien poruszać się po ziemi z ostrożnością,
kierując oczy na swe stopy. Wszystkie pobożne czynności powinien
wykonywać z pomocą czystej wody. Do wykonania ablucji powinien
używać czystej wody przyniesionej z rzeki lub innego zbiornika
wodnego. Kontrolując swe zmysły, powinien realizować osiem
nakazów: nieranienia, celibatu, prawdomówności, samo-dyscypliny, prostoty,
uwolnienia się od gniewu oraz skłonności do potępiania lub
oczerniania innych. Powinien zawsze ćwiczyć się w bezgrzesznym
postępowania bez hipokryzji i oszustwa i wolny od przywiązania do
zmysłowych przedmiotów, powinien być zawsze gotowy do obdarowania
gościa nawet ostatnią garstką zebranego jedzenia. Nie mając
żadnych pragnień, powinien jeść tylko to, co zostało mu
ofiarowane zgodnie z regułami pobożności. Nie powinien akceptować
niczego poza jedzeniem i ubraniem, akceptując tylko tyle, ile sam
może skonsumować. Nie powinien niczego gromadzić, oddając
natychmiast innym wszystko to, co otrzymał i sam nie skonsumował.
Mądry człowiek, mając na uwadze bezradność
żywych istot, powinien zawsze dzielić się z innymi tym, co
posiada. Nie powinien nigdy zabierać niczego, co należy do innych lub
o co nie został poproszony. Nie powinien przywiązywać się
do czegoś, co sprawiło mu przyjemność i nie powinien
próbować zdobyć tego jeszcze raz. Bez pytania o pozwolenie może
zabrać jedynie grudkę ziemi, wodę, kamyki, liście, kwiaty i
leśne owoce, które nie należą do nikogo. Nie powinien
wykonywać zawodu artysty lub pragnąć złota. Nie powinien
nauczać nikogo, kto o to nie prosi. Nie powinien żywić do nikogo
nienawiści i nie powinien mieć niczego na własność.
Żywiąc się jedynie tym, co zostało uświęcone
przez wiarę, powinien unikać kontrowersji, wykonywać wyznaczone
dla niego działania bez myśli o jakimś celu, bez
przywiązania i bez ranienia lub wchodzenia w bliskie związki z
jakąkolwiek inną żywą istotą.
Święty żebrak, nie mając nigdzie domu i traktując
tak samo wszystkie stworzenia ruchome i nieruchome, powinien wędrować
po całej ziemi bez żadnego celu, odrzucając wszystkie
zmysłowe przedmioty i zadowalając się małym. Nie niepokojąc
żadnej żywej istoty i budząc we wszystkich zaufanie, sam nie jest
przez nie niepokojony. Skoncentrowany w swym umyśle i obojętny wobec
biegu Czasu, nie powinien myśleć o przeszłości, martwić
się o przyszłość, ignorując również
teraźniejszość. Nie powinien plamić niczego z pomocą
wzroku, umysłu lub mowy. Nie powinien nigdy czynić czegoś, co
jest w sposób jawny lub ukryty złe. Wycofując swe zmysły ze
zmysłowych przedmiotów, tak jak żółw swe kończyny chowajac sie w skorupie, powinien
doskonalić swój wewnętrzny spokój, szukając wiedzy (jaźni).
Praktykując jogę powinien uwolnić się od poczucia
posiadania, par przeciwieństw i ego-świadomości, nie chyląc
już dłużej przed niczym głowy i powstrzymując się
od wykonywania rytów wymagających
wypowiadania swaha. Z
oczyszczoną duszą nie powinien już nigdy nabywać czegoś,
czego nie posiada lub ochraniać to, co posiada. Wolny od oczekiwań i poszukujący spokoju, uwalnia się od
przywiązania do ziemskich przedmiotów i od niczego już nie
zależy. Przywiązany jedynie do własnej jaźni i wiedząc
wszystko, osiąga Wyzwolenie».
5. O prawości
(dharmie), która w
przeciwieństwie do zwykłych procesów myślowych jest
prawdziwą drogą do poznania jaźni
Brahma kończąc, rzekł: «O wy, którzy
praktykujecie surowe śluby, jaźń nie ma dłoni, stóp, pleców,
głowy i żołądka, jest bez zapachu, smaku, koloru, dotyku i dźwięku,
jest absolutna, nieskażona, niezmienna, wolna od działania
jakości natury, bezcielesna, do niczego nieprzywiązana,
nieśmiertelna, wolna od niepokoju, niezniszczalna, boska i nieuchwytna dla
umysłu za pomocą symboli. Zamieszkując w ciele, jest równocześnie
obecna we wszystkich żywych istotach. Ci, którzy ją widzą, zdołają
uciec przed śmiercią.
Do jaźni nie docierają ani zwykłe rozumienie i zmysły,
ani ryty ofiarne, umartwienia i przysięgi. Nie docierają do niej
również bogowie, Wedy i regiony
najwyższej ekstazy. Jaźń nie posiada żadnych atrybutów. Docieranie
do niej przez tych, którzy zdobyli tę najwyższą wiedzę, odbywa
się bez pośrednictwa symboli. Stąd ten, kto pragnie poznać
jaźń, powinien wybrać drogę prawdziwej pobożności
i żyć zgodnie z opisanymi wyżej czterema trybami życia. Mędrzec zna
naturę dobrego postępowania i zawsze idzie drogą zagadkowych
nakazów dharmy. Nigdy nie krytykuje dharmy i zawsze za nią
podąża, choćby nawet robił wrażenie głupca i
był lekceważony i krytykowany przez innych. O człowieku, który
tak postępuje, mówi się, że jest największym z mędrców.
Ten, kto zrozumiał z pomocą właściwych środków
prawdziwą naturę zmysłów, ich przedmiotów, pięciu ‹wielkich›
elementów, umysłu, rozumienia i ego-świadomości oraz Niezamanifestowanego
i Puruszy, zdobywa niebo wolny od
wszystkich więzi z tym światem. Znając Prawdę i wszystkie
wymienione wyżej istnienia, powinien w momencie śmierci oddać
się medytacji skupiony całkowicie na jednym punkcie i wówczas niezależny
od nikogo zdobędzie Wyzwolenie. Nieprzywiązany do niczego, jak
wiatr zamieszkujący w przestrzeni, bez stresu i obciążenia karmą, osiągnie najwyższy
cel»’ ”.