Mahabharata

Opowiada: Barbara Mikołajewska

Wydanie II internetowe (poprawione)

The Lintons’ Video Press

Copyright © 2006, 2017 by B. Mikolajewska

 

Synopsis

Mahabharata, księga I: Adi Parva

 

Księga pierwsza Mahabharaty, Adi Parva (Księga Początków) opowiada o wydarzeniach, które dzieją się równocześnie na róż­nych poziomach—ludzkim i boskim, ziemskim i pozaziemskim. Wydarzenia te wzajemnie się przeplatają i na siebie oddziałują. Opowieści 1 i 2 zarysowują „historyczne” tło, w którym został umieszczony główny wątek Mahabharaty, rozpoczynający się do dopiero w Opowieści 3, gdzie przebywając na poziomie ludzkim, obserwujemy formowanie się stron konfliktu. Znajdujemy tu opis królewskiego rodu Bharatów, władców Hastinapury i niezwykłe okoliczności narodzin Pandawów i Kaurawów, którzy rywalizując ze sobą o królestwo, staną w obliczu apokaliptycznej, wyniszcza­jącej ich ród wojny, realizując faktycznie zamiar bogów, którzy chcą doprowadzić do tej strasznej wojny na ziemi, aby zniszczyć rodzące się na ziemi w ludzkiej formie demony. Te rosnące w siłę demony niszczą na ziemi prawość, maltretując swą potęgą boginię Ziemię i powodując jej cierpienie. Bogowie, obrońcy Ziemi, wypowiadając demonom wojnę, postanawiają narodzić się na ziemi w ludzkiej formie i przeciwstawić swoją siłę ich sile.

Księga pierwsza Mahabharaty rozpoczyna się opisem Ofiary Węża króla Dźanamedźaja i przeszłych wydarzeń, które do niej doprowadziły (Opowieść 1). Król Dźanamedźaja jest potomkiem wnuka Ardżuny (jednego z Pandawów) o imieniu Parikszit, jedynej osoby z potomstwa królewskiego rodu Bharatów, która dzięki interwencji Kryszny przeżyła apokaliptyczną wojnę swych dziadków, zapewniając Bharatom kontynuację ich rodu. Ofiara Węża króla Dźanamedźaja, odbywająca się w Lesie Naimisza, choć od dawna była zdeterminowana przez przeszłe wydarzenia, jest jego zemstą na wężach za zabicie jego ojca Parikszita. Jak się dowiadujemy, Mahabharata, której mitycznym autorem jest dziadek Pandawów i Kaurawów riszi Wjasa, i która jest opisem ich heroicznych dziejów, jest po raz pierwszy opowiadana podczas tego rytuału. Wskutek działania zarówno sił ziemskich, jak pozaziemskich, Ofiara Węza nigdy nie zostaje zakończona i nie prowadzi do wyniszczenia wszystkich wężów, gdyż zostaje przerwana dzięki interwencji siły duchowej bramina-węża Astiki. W ofierze tej giną jedynie grzeszne węże. Taka jest siła braminów. Jeśli chodzi o węże i inne niższe istoty, które są określane jako obrzydliwe, to w dziejach wszechświata pełnią podwójną rolę. Choć często niosą ze sobą zło, to równocześnie dostarczają ciał upadłym duszom, które zamieszkując je, dzięki pomocy religii i prawemu postępowaniu za życia mogą narodzić się ponownie na ziemi w wyższej formie, postępując na drodze do Wyzwolenia.

Opowieść 2 opisuje odwieczną walkę bogów z demonami, dotyka tajemnicy powstawania wszechświata i mówi o genezie ziemskiej kasty wojowników i królów (koncentrując się głównie na tzw. dynastii księżycowej, z której wyłania się królewska linia Bharatów) i ich roli jako strażników Prawa i społecznego porządku. Centralna postacią jest tutaj król Jajati, który choć wywodzi się od księżyca i bogów, zostaje przez swoje małżeństwo z Dewajani wplątany w świat demonów i ich walkę z bogami. Od króla Jajatiego, który pozbawił tronu swego najstarszego syna Jadu, oddając tron swemu najmłodszemu synowi Puru, wywodzą się wszystkie liczne rody królewskie, zaangażowane w wojnę Pandawów z Kaurawami. Od Jadu wywodzą się liczne rody Jadawów, łącznie z rodem Wrisznich, władców Mathury, wśród których urodził się Kryszna, a od Puru wywodzą się rody Paurawów, do których należy królewski ród Bharatów władający Hastinapurą.

Demony asury i bogowie (sami wewnętrznie zróżnicowani pod względem swojej pozycji i siły) są w stanie odwiecznej walki, choć potrzebują siebie nawzajem do zdobycia eliksiru nieśmiertel­ności, od którego zależy ich życie. Zaburzenia równowagi sił między nimi traktuje się jako zjawisko cykliczne i naturalne. Wynikają one stąd, że demony, które są motywowane żądzą dóbr materialnych i władzy, dzięki uprawianiu religijnej praktyki, za którą bogowie nagradzają, otrzymują od bogów dary osłabiające siłę bogów W przypadku demonów religijna praktyka nie służy bowiem celom religijnym i dobru wszechświata, lecz ich prywat­nym celom zdobycia władzy nad światem i nienasyconej konsum­pcji. Choć demony i bogowie mają odmienne cele, zarówno oni, jak i wszystko inne, łącznie z rzeczywistością materialną, ma to samo źródło i wywodzi się z tej samej niezniszczalnej, jednost­kowej i niepoznawalnej Przyczyny, która ma charakter duchowy, będąc Najwyższym Duchem (Brahmanem), lecz równocześnie jest identyfikowana z Kryszną (Kriszną), boskim aspektem narodzo­nym w śmiertelnej formie Człowieka. Królewskie dynastie też mają swój boski początek i są wplątane w walkę bogów z demo­nami. Fundamenty królestwa są również w tajemniczy sposób związane ze światem ludzkim i cierpieniem śmiertelnej niewinnej kobiety w konsekwencji erotycznej miłości (ogólniej pragnienia) i małżeństwa, jak to na przykład ma miejsce w przypadku Śakuntali, która swym prawym działaniem przynosi ostatecznie szczęście swemu królewskiemu mężowi i obdarza go heroicznym synem, od którego imienia wywodzi się cały królewski ród Bharatów, o którego dziejach opowiada Mahabharata.

Porządek społeczny na ziemi i we wszechświecie jest ze sobą ściśle powiązany i ciągle oscyluje między powstawaniem i upad­kiem. Na te wahania duży wpływ ma charakter ziemskiego króla, od którego zależy w dużym stopniu to, co się dzieje w królestwie. Król jest strażnikiem Prawa i obrońcą swoich poddanych i jest nazywany Tokarzem Koła. Nawet prawi królowie, przywiązując się do ziemskich przedmiotów, są niszczeni przez żądzę, przemoc i nienasycenie. Ogromną rolę w opanowywaniu skutków tych uczuć i uwalnianiu duszy od wpływów natury materialnej, odgrywa religia, religijny rytuał, ogólniej podążanie ścieżką Prawa (dharmy). Ścieżka ta wymaga wielu wyrzeczeń i umartwień, ale przynosi ostatecznie niebo, a najbardziej wytrwa­łym wyzwolenie duszy. Nosicielami religii i Prawa są bramini ze swą siłą duchową i bramińscy kró­lowie, tzn. królowie studiujący Wedy i ćwiczący się w chodzeniu ścieżką Prawa, która sama w sobie w konkretnej sytuacji musi być ciągle na nowo odnajdywana. Królowie swym postępowaniem dostarczają zwykłym ludziom dobrego przykładu.

Opowieść 3, którą zakańcza opis narodzin Pandawów i Kaurawów, opowiada o ich bezpośrednich przodkach Bharatach, władcach Hastinapury, wskazując na różne przeszłe wydarzenia, ziemskie i pozaziemskie, które będą miały wpływ na ich losy, jak i na losy tych, którzy będą zaangażowani w ich przyszły braterski konflikt. Pandawowie i Kaurawowie, przyszli dziedzice tronu Bharatów, reprezentują ostatecznie opozycję bogów i demonów. W swoim ludzkim i ziemskim życiu są potomkami króla Śamtanu, w którym narodził się ponownie na ziemi król Mahabhisa, wygnany przez Brahmę z nieba na ziemię, aby oczyścić się ze swego grzechu nieopanowanej żądzy do bogini Gangi, którego skutki będą ciążyć nad losami kilku pokoleń Bharatów i staną się narzędziem w realizowaniu celu bogów. Bogini Ganga nie pozostała obojętna na żądzę Mahabhisy i aby móc cieszyć się miłością, przybrała ludzką formę i została żoną króla Śamtanu. Urodziła mu ośmiu synów, z których siedmiu, ku przerażeniu jej męża, utopiła zaraz po urodzeniu w w odach Gangesu. Faktycznie jej synami było ośmiu bogów Wasu, którzy przeklęci przez bramina Wasisztę, musieli urodzić się na ziemi w ludzkiej formie. Bogini obiecała im, że urodzi ich na ziemi i natychmiast pozbawi ich życia, aby skrócić ich cierpienie wynikłe z ziemskiego życia. Tylko jeden z Wasu pozostanie na ziemi na okres pełnego ludzkiego życia. Jest nim Gangadatta, zwany później Bhiszmą z powodu tego, że z miłości do swego ojca, Śamtanu, wyrzekł się dziedziczenia królestwa i przysiągł celibat. Bhiszma, który otrzy­mał nauki od riszich i bogów, słynął ze swych umiejętności walki i prawości. Był nazywany również dziadkiem Hastinapury, gdyż sam nie aspirował do tronu i pełnił rolę opiekuna i nauczyciela królewiczów oraz z powodu wczesnej śmierci swego ojca sprawował wadzę w ich imieniu, zanim osiągnęli pełnoletniość.

Bhiszma zrzekł się tronu na rzecz potomstwa drugiej żony Śamtanu, Satjawati, która miała dwóch synów, Citrangadę, Wiki­trawirję, którzy zmarli młodo i bezpotomnie. Satjawati miała jeszcze jednego przedmałżeńskiego syna, którym był wielki riszi Wjasa. Dała go wielkiemu ascecie o imieniu Paraśara w zamian za uwolnienie jej od rybiego zapachu. Jej zmarły syn Wikitrawirja pozostawił dwie młode żony i stąd, pragnąc ratować dynastię i królestwo, za radą Bhiszmy poprosiła swego syna Wjasę o danie im synów. Młode królowe otrzymały w ten sposób trzech synów: Dhritarasztrę, Pandu i Widurę. Widura był faktycznie synem Wjasy ze służącą i nie mógł aspirować do pozycji króla.

Pandawowie—Judhiszthira, Bhima, Ardżuna, Nakula i Saha­dewa​—​są synami Pandu, który był legalnym władcą Hastinapury. Choć jego starszy brat Dhritarasztra nie mógł być królem, bo był niewidomy, Pandu po powrocie z wojny oddał mu królestwo pod opiekę, a sam udał się ze swymi żonami—Kunti i Madri—do lasu, aby oddać się tam sportowi polowania na jelenie. Pewnego dnia zabił podczas kopulacji jelenia, który był faktycznie braminem i rzucił na Pandu klątwę, że umrze natychmiast, gdy weźmie którąś ze swoich żon w ramiona. Pandu postanowił więc pozostać w lesie i prowadzić tam razem ze swoimi żonami życie ascety. Jego synowie byli faktycznie synami bogów, których jego żony, Kunti i Madri, otrzymały dzięki posiadaniu cudownej mantry.

Kaurawowie z kolei w liczbie stu, z których najstarszy Durjo­dhana odgrywa w konflikcie z Pandawami dominującą rolę, byli synami Dhritarasztry. Durjodhana jest uważany za inkarnację demona Kali, który przynosi konflikt i cierpienie. Widura, minister i brat Dhritarasztry, proponował zabicie go zaraz po po urodzeniu, lecz Dhritarasztra nie chciał się na to zgodzić z powodu swej miłości do syna. Jego miłość i przywiązanie do syna będą odgrywały ważną w pogłębianiu się konfliktu między kuzynami.

Istotną rolę w konflikcie odgrywa też obecność w Hastinapurze Karny, który jest faktycznie przedmałżeńskim synem matki Panda­wów Kunti, lecz o tym nikt nie wie. Kunti otrzymała go od boga słońca dzięki swej mantrze, gdy była młodą dziewczyną i chcąc ukryć ten fakt przed wszystkimi, wysłała go w koszyku w nieznane wraz z nurtem rzeki. Z rzeki wyłowił go królewski woźnica, wychowując go jak syna.

Opowieść 4 przedstawia dzieciństwo i młodość królewiczów oraz niezwykłe dzieje ich nauczycieli braminów-wojowników Drony i Krypy, którego. bliźniacza siostra jest żoną Drony i rodzi mu syna o imieniu Aśwatthaman, wielkiego wojownika, uważa­nego za inkarnację gniewnego aspektu Śiwy. Opowieść rozpoczy­na się od opisu śmierci Pandu, który zapominając o klątwie, bierze swoją żonę Madri w ramiona i umiera. Madri towarzyszy mu do świata boga umarłych Jamy, a Kunti wraca ze swoimi synami do Hastinapury. Pandawowie i Kaurawowie wychowują się razem pod opieką Bhiszmy. W dziecinnych zabawach Bhima (Pandawa) jest najsilniejszy. Durjodhana nie może tego znieść i zaczyna snuć plany zabicia Bhimy, gdyż. jak sądzi, pozwoli mu to na pokonanie z łatwością pozostałych Pandawów, a szczególnie najstarszego z wszystkich królewiczów Judhiszthirę, którego Kunti otrzymała od boga Prawa Dharmy, i który na mocy starszeństwa został wyzna­czony na następcę tronu. Durjodhana już od najmłodszych lat pragnie korony Bharatów dla siebie. Wszystkie jego knowania nie udają się, głównie dzięki sile Bhimy, jednakże Pandawowie i Bhiszma rozpoznają jego prawdziwie wrogie intencje. I tak jak Durjodhana jest motywowany zawiścią i żądzą, Pandawowie są motywowani Prawością. Syn Dharmy, Judhiszthira, znany jest z tego, że jego usta nie potrafią wypowiedzieć kłamstwa. Stąd też jest zwany Królem Prawa lub Dharmaradżą.

Żądza i wynikający z niej gniew oraz Prawo i religijna prakty­ka są dwiema potężnymi siłami oddziałującymi na ucieleśnioną duszę i ten, kto się na ziemi narodził, podlega ich wpływom. Żądzy, zawiści i gniewu, które skłaniają żywe istoty do czynienia zła, nie można się łatwo pozbyć i można je poskromić tylko dzięki praktykowaniu religii i podążaniu ścieżką Prawa. Młodzi króle­wicze (za wyjątkiem Judhiszthiry, który jest Królem Prawa i nie zna grzechu) i ich nauczyciele, choć narodził się w nich element boski, padają ofiarą żądzy i przekształcają się w „monstrualne pary-sobowtóry” połączone namiętnością pokonania przeciwnika. Takimi parami stają się Bhima i Durjodhana, rywale od wczesnego dzieciństwa i mistrzowie w walce na maczugi, oraz Ardżuna i Karna, który niespodziewanie wyzywa Ardżunę do zawodów podczas festiwalu urządzonego na zakończenie edukacji królewi­czów. Ambitny Karna, uchodzący za syna królewskiego woźnicy, od dawna postanowił zostać najlepszym łucznikiem i podjąć rywalizację z najlepszym łucznikiem wśród królewiczów, którym okazał się być Ardżuna. Rywalizując z Ardżuną o pierwszeństwo, opowiada się po stronie Kaurawów, stając się ich potężnym sojusznikiem w walce z Pandawami. Zostaje również przyjacielem Durjodhany, który obdarza go koroną i królestwem, gdy okazuje się, że Karna nie może podjąć walki z Ardżuną, bo nie dorównuje mu społecz­nym statusem.

Nauczyciele królewiczów również nie są wolni od wpływu namiętności. Bramin Drona, uważny za inkarnację Brihaspatiego, nauczyciela bogów, szuka zemsty na królu Drupadzie, swym przyjacielu z dzieciństwa, który stał się jego zaciętym wrogiem. Podjął rolę nauczyciela młodych Bharatów, licząc w tym na pomoc swych uczniów. Jednakże gdy przed rozpoczęciem nauk zapytał królewiczów, czy może liczyć na ich pomoc, tylko Ardżuna, którego Kunti otrzymała od Indry, obiecuje Dronie, że pomoże mu w zrealizowaniu swej zemsty. Dzięki swej gorliwości Ardżuna staje się w ten sposób faworytem Drony, który obiecuje mu, że spełni jego życzenie i uczyni z niego najlepszego w całym świecie łucznika. Tak też się staje.

Żądza i zawiść najstarszego z Kaurawów Durjodhany o kró­lestwo, należące się legalnie Pandawom, motywuje go i jego młodszych braci do podejmowania coraz nowych prób zniszczenia i zabicia Pandawów, którzy z kolei kierując się prawością, pow­strzymują się od kontrataku, choć nie brakuje im odwagi i sił, obawiając się niekończącego się łańcucha wendety, który może zniszczyć cały ich ród (Opowieść 5). Nie zapominają, że choć jako magnaci mają prawo do konsumpcji i przyjemności płynącej z posiadania, to ich naczelnym obowiązkiem jest obrona istnienia własnego królestwa i całego wszechświata. Tymczasem Durjod­hana, słysząc od swoich szpiegów, że mieszkańcy Hastinapury chcieliby, aby król Dhritarasztra oddał tron Pandawom, nakłania swego ojca, aby wysłał ich na dłuższy czas do Waranawety pod pozorem odbywającego się tam festiwalu. Pandawowie świadomi, że faktycznie zostali wygnani podstępem z rodzinnej Hastinapury, dzięki radzie Widury unikają śmierci podczas pożaru pałacu pułapki, który zbudował dla nich Durjodhana i obawiając się dalszych prześladowań oraz chcąc uniknąć łańcucha przemocy, ukrywają się w lesie. Tam dostrzega ich demon rakszasa Hidimba, który wysyła po nich swoją siostrą, aby móc ich zjeść. Siostra Hidimby zakochuje się jednak w Bhimie od pierwszego wejrzenia i nie spełnia rozkazu brata. Gdy Hidimba sam wyrusza w kierunku Pandawów, aby ich uchwycić, Bhima, znany ze swej siały, zabija demona. Jego siostra z kolei za zgodą Kunti i Judhiszthiry zostaje jego żoną, rodząc mu syna demona o imieniu Ghatotkaka. Odegra on istotną rolę w przyszłej wojnie.

Pandawowie przez jakiś czas żyją w lesie w bramińskim przebraniu, oddając się różnym praktykom duchowym, aby uwolnić swe dusze od wpływów natury materialnej (Opowieść 6). Pewnego dnia spotykają swego dziadka Wjasę i za jego radą udają się do miasta Ekaczakra, gdzie zamieszkują w domu pewnego bramina. Tam dowiadują się, że miasto jest terroryzowane przez demona Bakę, który żąda od kolejnych mieszkańców daniny w formie wozu z jadłem i jednego z członków wybranej rodziny. Gdy kolej przypadła na rodzinę bramina, w domu którego zamieszkują Pandawowie, Bhima, nie zdradzając swojej tożsamości, zabija demona Bakę, uwalniając miasto od jego terroru.

Bieg wydarzeń i los Pandawów zaczyna się wkrótce zmieniać, gdy dowiadują się o narodzinach pięknej Draupadi i jej brata Dhrisztadjumny oraz o jej festiwalu wyboru męża (Opowieść 6). Draupadi i jej brat narodzili się z ognia ofiarnego podczas rytu wykonywanego na prośbę króla Drupady, który pragnął zdobyć syna zdolnego do zabicia bramina Drony. Pandawowie, nie będąc faktycznie braminami, lecz wojownikami zaczynają tęsknić za podjęciem rywalizacji o rękę Draupadi i każdy z nich zaczyna pragnąć pojąć ją za żonę. Opanowani przez pragnienie zdobycia pięknej żony, otrzymują zachętę do poddania się mu od bramina Wjasy i od swej matki Kunti. Wyruszają więc razem ze swoją matką w drogę do królestwa Drupady, aby uczestniczyć w festiwalu Draupadi (Opowieść 7). Wędrując nocą, wkraczają przypadkowo i bez pozwolenia na teren, gdzie król boskich muzyków gandharwów oddaje się miłosnym rozrywkom ze swymi żonami. Ich pojawienie się budzi gniew gandharwy, który atakuje Pandawów, lecz zostaje pokonany przez Ardżunę przy pomocy jego duchowej broni i staje się jego przyjacielem. Rozpoznając w Pandawach wojowników, wyjaśnia im, jak niebezpieczne dla wojownika jest bezmyślne i brawurowe wkraczanie na teren, gdzie inny mężczyzna oddaje się grze miłosnej, bez żadnej bramińskiej ochrony. Wojownik kroczy ścieżką władzy, wojny, przyjemności i rywalizacji i bez bramińskiej ochrony ryzykuje wpadnięcie w pułapkę żądzy, gniewu i rywalizacji. Chcąc zapobiec temu niebez­pieczeństwu powinni znaleźć dla siebie domowego kapłana, który przy pomocy odpowiednich rytuałów potrafi ich oczyścić ze skutków żądzy i gniewu. Na poparcie swoich słów opowiada im o wielkich braminach, takich jak riszi Wasiszta, którzy dzięki swej sile duchowej i znajomości odpowiednich rytów ratowali wszech­świat od skutków erotycznej miłości, rywalizacji i królewskiego gniewu.

Pandawowie, pouczeni w ten sposób przez króla gandharwów, wybierają na swego domowego kapłana bramina Dhaumję i razem z nim kontynuują swoją podróż na festiwal Draupadi, o której rękę rywalizują wszyscy królowie i wojownicy z sąsiednich królestw, łącznie z Durjodhaną, i gdzie Ardżuna, choć ciągle w bramińskim ubraniu, wygrywa ją, napinając wielki łuk Śiwy (Opowieść 8). Na skutek pozornie przypadkowych słów matki Pandawów Kunti, które, jak się okazuje, wypowiedziały to, co od dawna było im przeznaczone, Draupadi zostaje żoną wszystkich pięciu braci Pandawów. Król Drupada najpierw jest zaniepokojony możli­wością takiego małżeństwa, jednakże po rozpoznaniu, że jego córkę wygrali Pandawowie i po wyjaśnieniach Wjasy, dlaczego małżeństwo to jest nieuchronne, godzi się na nie, choć wydaje się niezgodne z Prawem.

Wraz z Draupadi w życiu Pandawów pojawia się Kryszna, który od tego momentu będzie im zawsze towarzyszył. Asystuje w rywalizacji Pandawów o Draupadi, która zostaje ich żoną i będąc ich potężnym sprzymierzeńcem zmusza Dhritarasztrę do oddania im we władanie części ziem należących do królestwa. Dhrita­rasztra oddaje Pandawom dzikie tereny Lasu Khandawa, gdzie budują swe miasto-państwo Indraprasthę (Opowieść 9). W swym ziemskim życiu Kryszna jest synem Wasudewy, którego siostrą jest Kunti, matka Pandawów. Jest inkarnacją istotnego aspektu Najwyższego Boga Wisznu, który narodził się na ziemi, aby oczyścić ziemię z demonów i ponownie ustanowić autorytet Prawa (dharmy). Z kolei Judhiszthira, Król Prawa, reprezentuje sobą autorytet Prawa i zdobycie przez niego królestwa jest pierwszą próbą ustanowienia ponownie rządów Prawa na ziemi podjętą przez Krysznę. Judhiszthira ma umysł sadhu, który nie potrafi nawet pomyśleć niczego, co byłoby niezgodne ze ścieżką Prawa i równocześnie jest królem-wojownikiem, czyli należy do kasty, której zadaniem jest obrona Prawa i cywilizacji. Jak to jednak zobaczymy w księdze II, ta pierwsza próba odnowienia autorytetu Prawa na ziemi przez Krysznę na dłuższą metę się nie udaje i już w księdze I można dostrzec pewne zwiastuny nadchodzącego nieszczęścia. Draupadi jest inkarnacją istotnych aspektów bogini pomyślności Lakszmi, która w świecie boskim jest żoną Wisznu. To dzięki małżeństwu z nią i z pomocą Kryszny Pandawowie zdobywają królestwo Indraprasthę, oddane im we władanie przez króla Dhritarasztrę. Draupadi przyniesie Pandawom jeszcze kilkakrotnie poprawę losu, gdy się los od nich odwróci, choć sama płaci za to cierpieniem.

Małżeństwo Pandawów z Draupadi z jednej strony likwiduje w zalążku groźbę rywalizacji o nią między nimi, lecz z drugiej strony ją zwiększa. Pandawowie ostrzeżeni o tym niebezpieczeństwie przez bramina Naradę (Opowieść 10), ustalają reguły kierujące ich zachowaniem związanym z posiadaniem tej samej żony. Ardżuna jednak łamie te uzgodnienia, poświęcając je dla dobra pewnego bramina okradzionego przez złodziei i udaje się za karę na roczne wygnanie, podczas którego uczy się unikania konfliktów wy­nikłych z erotycznej miłości. Podczas swej wędrówki dociera do Dwaraki, gdzie spędza czas w towarzystwie Kryszny i z jego pomocą podczas festiwalowych uroczystości porywa i czyni swoją drugą żoną siostrę Kryszny Subhadrę, pomimo oburzenia starszego brata Kryszny Balaramy i początkowej niechęci Draupadi, która jednak pokonuje swą zazdrość o Ardżunę i wita Subhadrę przyjaźnie.

Księga I kończy się potężną manifestacją siły, którą stanowią w połączeniu Ardżuna i Kryszna (Opowieść 11). Zarysowuje się ich tożsamość jako Nary i Narajany, starożytnych mędrców w ponownym wcieleniu. To do nich zwraca się z prośbą o pomoc w spaleniu Lasu Khandawa zanieczyszczony tłuszczem ofiarnym Ogień, który z powodu klątwy mędrca Bhrigu (Opowieść 1) obok swego dobroczynnego aspektu jako nosiciela ofiary utrzy­mującej świat w istnieniu, nabył swój niszczący aspekt spalającego świat Niszczyciela. Kryszna i Ardżuna stają po stronie Ognia przeciw Indrze, który broni lasu przy pomocy deszczu, gdyż pragnie ochronić mieszkającego tam węża Takśakę. Umożliwiają Ogniowi zaspokojenie jego głodu i spalenie całego Lasu Khan­dawa razem z zamieszkującymi go żywymi istotami. Ogień na ich prośbę obdarowuje ich bronią, której potrzebują do walki z Indrą i z której słyną. Ardżuna zdobywa swój łuk Gandiwę, kołczany i rydwan, a Kryszna swój słynny dysk i maczugę. Z pożaru ratuje się kilka istot, wśród których jest demon Maja. Jego budowniczy talent będzie miał wpływ na dalsze losy Pandawów i Kaurawów opisane w księdze II.

 

Synopses, Mahabharata:   księga I  księga II  księga III  księga IV  księga V  księga VI  księga VII  księga VIII  księga IX  księga X  księga XI  ks. XII, cz. 1  ks. XII, cz. 2  ks. XII, cz. 3    ks. XIII, cz. 1  ks. XIII, cz. 2  ks. XIV,  ks. XV,  ks. XVI,  ks. XVII,  ks. XVIII,

First posted: 11 Jun 2006; last updated: 10 Jan 2023.